ขั้นตอนการเขียน Business Model Canvas

โลกธุรกิจที่มีการแข่งขันสูงและเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว การมีเครื่องมือที่ช่วยในการวางแผนและวิเคราะห์โมเดลธุรกิจอย่างมีประสิทธิภาพเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง Business Model Canvas คือหนึ่งในเครื่องมือที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในการวางแผนธุรกิจ ในบทความนี้ เราจะพาคุณเจาะลึกวิธีการเขียน Business Model Canvas อย่างละเอียด พร้อมตัวอย่างและเทคนิคที่จะช่วยให้คุณสามารถนำไปประยุกต์ใช้กับธุรกิจของคุณได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ความสำคัญของ Business Model Canvas

ก่อนที่เราจะเริ่มเขียน Business Model Canvas มาทำความเข้าใจถึงความสำคัญของเครื่องมือนี้กันก่อน

1. มองเห็นภาพรวมของธุรกิจได้ชัดเจน: Business Model Canvas ช่วยให้คุณสามารถมองเห็นทุกองค์ประกอบสำคัญของธุรกิจได้ในแผ่นเดียว ทำให้เข้าใจภาพรวมและความเชื่อมโยงระหว่างส่วนต่างๆ ได้ง่ายขึ้น
2. เข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบต่างๆ: การจัดวางองค์ประกอบต่างๆ ในรูปแบบของ Canvas ช่วยให้เห็นความสัมพันธ์และการส่งผลกระทบระหว่างกันได้ชัดเจน เช่น การเปลี่ยนแปลงในส่วนของกลุ่มลูกค้าอาจส่งผลต่อช่องทางการจัดจำหน่ายและกิจกรรมหลักของธุรกิจ
3. วิเคราะห์จุดแข็งและจุดอ่อนของโมเดลธุรกิจ: การมองเห็นทุกองค์ประกอบพร้อมกันช่วยให้คุณสามารถวิเคราะห์จุดแข็งและจุดอ่อนของโมเดลธุรกิจได้ง่ายขึ้น ทำให้สามารถปรับปรุงและพัฒนาแผนธุรกิจได้อย่างตรงจุด
4. สื่อสารแผนธุรกิจกับทีมและนักลงทุน: Business Model Canvas เป็นเครื่องมือที่ยอดเยี่ยมในการสื่อสารแผนธุรกิจกับทีมงานและนักลงทุน เนื่องจากสามารถนำเสนอข้อมูลที่ซับซ้อนในรูปแบบที่เข้าใจง่ายและกระชับ
5. ปรับปรุงและพัฒนาแผนธุรกิจอย่างต่อเนื่อง: ด้วยรูปแบบที่ยืดหยุ่น Business Model Canvas ช่วยให้คุณสามารถปรับปรุงและทดลองกับโมเดลธุรกิจได้อย่างรวดเร็ว ทำให้สามารถตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงของตลาดและความต้องการของลูกค้าได้อย่างทันท่วงที

5 ขั้นตอนในการเขียน Business Model Canvas

Business Model Canvas เป็นเครื่องมือสำคัญในการวางแผนธุรกิจที่ช่วยให้ผู้ประกอบการสามารถวิเคราะห์และสื่อสารรูปแบบการดำเนินงานของธุรกิจได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในบทความนี้ เราจะพาคุณเรียนรู้วิธีการเขียน Business Model Canvas อย่างง่ายๆ เพียง 5 ขั้นตอน ดังนี้

1. ทำความเข้าใจองค์ประกอบของ Business Model Canvas

Business Model Canvas ประกอบด้วย 9 ส่วนสำคัญ ซึ่งแต่ละส่วนมีความสำคัญและบทบาทที่แตกต่างกัน

1. พาร์ทเนอร์หรือพันธมิตร (Key Partners):
   • คือใครหรือองค์กรใดที่มีส่วนสำคัญในการสนับสนุนธุรกิจของคุณ
   • อาจรวมถึงซัพพลายเออร์ ผู้จัดจำหน่าย พันธมิตรทางธุรกิจ หรือแม้แต่คู่แข่งในบางกรณี
   • ตัวอย่าง: สำหรับร้านกาแฟ พาร์ทเนอร์หลักอาจเป็นผู้ผลิตเมล็ดกาแฟ ผู้ผลิตเครื่องชงกาแฟ หรือบริษัทขนส่ง
2. กิจกรรมหลัก (Key Activities):
   • กิจกรรมสำคัญที่ธุรกิจต้องทำเพื่อสร้างและส่งมอบคุณค่าให้กับลูกค้า
   • เป็นสิ่งที่ธุรกิจต้องทำให้ดีที่สุดเพื่อความสำเร็จ
   • ตัวอย่าง: สำหรับบริษัทซอฟต์แวร์ กิจกรรมหลักอาจเป็นการพัฒนาซอฟต์แวร์ การให้บริการลูกค้า และการอัปเดตระบบ
3. ทรัพยากรหลัก (Key Resources):
   • ทรัพยากรที่จำเป็นในการดำเนินธุรกิจและสร้างคุณค่าให้กับลูกค้า
   • อาจเป็นทรัพยากรทางกายภาพ ทางการเงิน ทรัพย์สินทางปัญญา หรือทรัพยากรบุคคล
   • ตัวอย่าง: สำหรับโรงแรม ทรัพยากรหลักอาจรวมถึงตัวอาคาร พนักงาน และระบบการจองห้องพัก
4. จุดเด่นของสินค้าหรือบริการ (Value Proposition):
   • คุณค่าหรือประโยชน์ที่ธุรกิจมอบให้กับลูกค้า
   • เป็นเหตุผลว่าทำไมลูกค้าถึงเลือกสินค้าหรือบริการของคุณแทนที่จะเป็นของคู่แข่ง
   • ตัวอย่าง: สำหรับแบรนด์เสื้อผ้า จุดเด่นอาจเป็นการออกแบบที่เป็นเอกลักษณ์ คุณภาพของวัสดุ หรือความยั่งยืนในการผลิต
5. ความสัมพันธ์กับลูกค้า (Customer Relationship):
   • วิธีการที่ธุรกิจสร้างและรักษาความสัมพันธ์กับลูกค้า
   • อาจรวมถึงการให้บริการส่วนตัว การบริการอัตโนมัติ หรือการสร้างชุมชน
   • ตัวอย่าง: ธนาคารอาจมีทั้งการให้บริการผ่านแอพพลิเคชัน (อัตโนมัติ) และการให้คำปรึกษาทางการเงินส่วนบุคคล
6. กลุ่มลูกค้า (Customer Segments):
   • กลุ่มคนหรือองค์กรที่ธุรกิจต้องการจะเข้าถึงและให้บริการ
   • การแบ่งกลุ่มลูกค้าอย่างชัดเจนช่วยในการออกแบบผลิตภัณฑ์และการตลาดที่ตรงกลุ่มเป้าหมาย
   • ตัวอย่าง: แบรนด์รองเท้ากีฬาอาจแบ่งกลุ่มลูกค้าเป็นนักกีฬามืออาชีพ ผู้ที่ออกกำลังกายเป็นประจำ และผู้ที่สวมใส่เพื่อแฟชั่น
7. ช่องทางการสื่อสารและการจำหน่าย (Channels):
   • วิธีการที่ธุรกิจเข้าถึงและส่งมอบคุณค่าให้กับลูกค้า
   • รวมถึงช่องทางการตลาด การขาย และการจัดส่งสินค้าหรือบริการ
   • ตัวอย่าง: ร้านอาหารอาจมีช่องทางทั้งการรับประทานที่ร้าน บริการส่งอาหาร และการสั่งซื้อผ่านแอพพลิเคชัน
8. กลยุทธ์การเงิน (Revenue Streams):
   • วิธีการที่ธุรกิจสร้างรายได้จากแต่ละกลุ่มลูกค้า
   • อาจรวมถึงการขายสินค้า ค่าบริการ ค่าสมาชิก หรือค่าลิขสิทธิ์
   • ตัวอย่าง: บริษัทซอฟต์แวร์อาจมีรายได้จากการขายลิขสิทธิ์ซอฟต์แวร์ ค่าสมาชิกรายเดือน และการให้บริการฝึกอบรม
9. โครงสร้างต้นทุน (Cost Structure):
   • ค่าใช้จ่ายทั้งหมดที่เกิดขึ้นในการดำเนินธุรกิจ
   • รวมถึงต้นทุนคงที่ ต้นทุนผันแปร และการประหยัดต่อขนาด
   • ตัวอย่าง: สำหรับโรงงานผลิต ต้นทุนอาจรวมถึงค่าวัตถุดิบ ค่าแรงงาน ค่าเครื่องจักร และค่าสาธารณูปโภค

2. วิเคราะห์กลุ่มลูกค้าและจุดเด่นของสินค้า

เริ่มต้นด้วยการระบุกลุ่มลูกค้าเป้าหมายและจุดเด่นของสินค้าหรือบริการของคุณ ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของ Business Model Canvas

• กลุ่มลูกค้า (Customer Segments): ระบุกลุ่มลูกค้าเป้าหมายของคุณให้ชัดเจน เช่น อายุ เพศ อาชีพ รายได้ หรือพฤติกรรมการซื้อ
• จุดเด่นของสินค้าหรือบริการ (Value Proposition): อธิบายว่าสินค้าหรือบริการของคุณแก้ปัญหาหรือตอบสนองความต้องการของลูกค้าอย่างไร

3. กำหนดช่องทางการสื่อสารและความสัมพันธ์กับลูกค้า

พิจารณาว่าคุณจะเข้าถึงลูกค้าและรักษาความสัมพันธ์กับพวกเขาอย่างไร

• ช่องทางการสื่อสารและการจำหน่าย (Channels): ระบุช่องทางที่คุณจะใช้ในการเข้าถึงลูกค้า เช่น หน้าร้าน เว็บไซต์ แอพพลิเคชัน หรือตัวแทนจำหน่าย
• ความสัมพันธ์กับลูกค้า (Customer Relationship): อธิบายวิธีการสร้างและรักษาความสัมพันธ์กับลูกค้า เช่น การให้บริการส่วนตัว การบริการอัตโนมัติ หรือการสร้างชุมชน

4. วางแผนกิจกรรมหลักและทรัพยากรที่จำเป็น

ระบุกิจกรรมสำคัญที่ต้องทำและทรัพยากรที่จำเป็นในการดำเนินธุรกิจ

• กิจกรรมหลัก (Key Activities): ระบุกิจกรรมที่สำคัญที่สุดในการดำเนินธุรกิจของคุณ เช่น การผลิต การพัฒนาซอฟต์แวร์ หรือการให้บริการลูกค้า
• ทรัพยากรหลัก (Key Resources): ระบุทรัพยากรที่จำเป็นในการดำเนินธุรกิจ เช่น บุคลากร เทคโนโลยี หรือทรัพย์สินทางปัญญา
• พาร์ทเนอร์หรือพันธมิตร (Key Partners): ระบุพันธมิตรทางธุรกิจที่สำคัญ เช่น ซัพพลายเออร์ หรือพาร์ทเนอร์ทางการตลาด

5. วิเคราะห์โครงสร้างต้นทุนและกลยุทธ์การเงิน

สุดท้าย พิจารณาต้นทุนที่เกี่ยวข้องและวิธีการสร้างรายได้ของธุรกิจ

• โครงสร้างต้นทุน (Cost Structure): ระบุต้นทุนหลักในการดำเนินธุรกิจ ทั้งต้นทุนคงที่และต้นทุนผันแปร
• กลยุทธ์การเงิน (Revenue Streams): อธิบายวิธีการสร้างรายได้ของธุรกิจ เช่น การขายสินค้า ค่าสมาชิก หรือค่าบริการ

ตัวอย่างการเขียน Business Model Canvas

เพื่อให้เข้าใจมากขึ้น ลองดูตัวอย่างการเขียน Business Model Canvas กัน

ตัวอย่าง Business Model Canvas สำหรับธุรกิจ B2B

ตัวอย่าง: ขายซอฟต์แวร์จัดการคลังสินค้า

ตัวอย่าง Business Model Canvas สำหรับธุรกิจ B2C

ตัวอย่าง: ธุรกิจขายเสื้อผ้าออนไลน์

สรุปบทความ

การใช้ Business Model Canvas ช่วยให้คุณมองเห็นภาพรวมของธุรกิจได้อย่างชัดเจน ทำให้สามารถปรับปรุงและพัฒนาแผนธุรกิจได้อย่างมีประสิทธิภาพ

หากคุณต้องการเรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับการทำการตลาดออนไลน์เพื่อสนับสนุน Business Model Canvas ของคุณ แอดฉริยะ เอเจนซี่การตลาดออนไลน์ สามารถช่วยคุณได้ ไม่ว่าจะเป็นการทำ Facebook Ads, Google Ads, TikTok Ads, Instagram Ads หรือ YouTube Ads 

นอกจากนี้ การใช้ Marketing Funnel ยังเป็นอีกหนึ่งกลยุทธ์ที่สามารถเสริม Business Model Canvas ของคุณให้แข็งแกร่งยิ่งขึ้น โดยช่วยในการวางแผนการตลาดและการขายอย่างเป็นระบบ

ด้วยการทำความเข้าใจและใช้ Business Model Canvas อย่างมีประสิทธิภาพ คุณจะสามารถพัฒนาธุรกิจของคุณให้เติบโตอย่างยั่งยืนในตลาดที่มีการแข่งขันสูงได้ อย่าลืมว่าการปรับปรุงและทบทวน Business Model Canvas อย่างสม่ำเสมอเป็นสิ่งสำคัญ เพราะตลาดและความต้องการของลูกค้ามีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ การปรับตัวให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้จะช่วยให้ธุรกิจของคุณอยู่รอดและประสบความสำเร็จในระยะยาว